Oboje z mężem mamy uraz do sobotniego sprzątania. Gdy tylko zamieszkaliśmy razem, zaczęliśmy zastanawiać się, jak szybko posprzątać dom, nie poświęcając na to połowy dnia. W naszych rodzinnych domach szósty dzień tygodnia oznaczał generalne porządki – od rana do południa pucowało się i czyściło, żeby dom był gotowy na niedzielę. A więc w dzień wolny od szkoły nie można było się wyspać 🙁 

Początki i próby

Oczywiście zdaję sobie sprawę, że taki system generalnego sprzątania raz w tygodniu ma wiele zalet – wprowadza rutynę i powtarzalność. Domownicy przyzwyczajają się do niego i mieszkanie dzięki temu jest czyste. Dlatego na początku również wdrożyliśmy system cotygodniowego sprzątania, ale robiliśmy porządki w inny dzień tygodnia – byle nie w sobotę 😉

Sprzątaliśmy zatem po pracy (jeszcze nie mieliśmy dzieci ;p). System jednak już wtedy odniósł sromotną porażkę. Mianowicie w trakcie tygodnia trudno zarezerwować jeden stały wieczór na sprzątanie, bo plany często się zmieniają. Scenariusz często wyglądał tak, że w poniedziałek szliśmy do kina zamiast posprzątać, we wtorek ktoś miał nadgodziny w pracy, w środę i czwartek nam się nie chciało, a w piątek znów gdzieś byliśmy umówieni i nie było czasu. Nie wyrobiliśmy więc w sobie nawyku sprzątania raz na tydzień. Skończyło się to tym, że najczęściej musieliśmy szybko posprzątać dom, gdy dowiadywaliśmy się, że będziemy mieć gości. Ale takie szybko nie oznacza dobrze...

Jak szybko posprzątać dom? często i regularnie, ale krótko

Pomysł na zmianę systemu sprzątania przyszedł przypadkiem. Mąż przeczytał gdzieś artykuł o tym, że ktoś sprząta codziennie 10 minut i w ten sposób unika generalnych porządków. Zabrzmiało rewelacyjnie – kilkanaście minut dziennie, mieszkanie zawsze jest w miarę czyste, nie trzeba rezerwować na to całego wieczoru. I tak zaczął się rodzić nasz system sprzątania – który rozwijaliśmy prawie 3 lata. A oto wypracowane przez nas główne zasady:

• Sprzątamy regularnie: codziennie ok. 10 – 20 minut
• Uzgodniliśmy system motywacyjny, żeby nikt się nie obijał
• Spisaliśmy szczegółową listę rzeczy do posprzątania w naszym domu: zaznaczamy na niej, kto i co posprzątał

W tym miejscu, zanim omówię szczegóły, chcę od razu zaznaczyć, że nie jesteśmy perfekcyjnymi cyborgami, którym codziennie udaje się zrealizować powyższe punkty. Jak to w życiu bywa – nie zawsze wygląda to tak różowo, że oboje mamy czas na sprzątanie, mieszkanie lśni czystością i nie borykamy się z żadnymi zaległościami. Dodatkowo wraz z pojawieniem się każdego dziecka drastycznie spadały nasze wymagania odnośnie tego, ile codziennie trzeba zrobić 😉 Ale te zasady dają nam ramy działania oraz świetną motywację. Dzięki nim rzeczywiście udaje nam się szybko posprzątać dom.

1. zasada: regularność

Zgodnie z podstawową zasadą trzeba każdego dnia posprzątać tak dużo, aby móc wpisać jeden krzyżyk przy swoim imieniu na naszej liście rzeczy do sprzątania (link poniżej). Uzgodniliśmy mniej więcej, ile zajmuje posprzątanie każdej wyszczególnionej pozycji i za to przysługuje kropka lub krzyżyk (3 kropki to jeden krzyżyk). Np. umycie umywalki to tylko jedna kropka, a umycie szyby prysznicowej to jeden krzyżyk. 

Jednak codzienne kilkuminutowe porządki to ideał, do którego ciągle dążymy. Na początku ambitnie każdy z nas miał mieć uzbieranych 6 krzyżyków każdego tygodnia i sprzątać codziennie (w niedzielę nigdy nie sprzątamy). Wraz z przybyciem dzieci, ta liczba spadła do 4 krzyżyków na tydzień 😀 Uzgodniliśmy też, że każdy z nas sam decyduje, kiedy to zrobi. Raczej tak zostanie, dopóki dzieci są małe 😉 

W zależności od warunków działa to u nas mniej więcej tak: ja sprzątam zazwyczaj co dwa dni i zajmuje mi to 20-30 minut. Staram się sobie to zaplanować dzień wcześniej jako zadanie do wykonania. Czyli ja jestem stroną motywującą. Mój mąż sprząta raczej wtedy, kiedy musi nadrobić krzyżyki… Dlatego też był nam potrzebny system motywacyjny 😉

2. zasada: system motywacyjny 

Nie jestem zwolenniczką kar i nagród w wychowywaniu dzieci, ale szczerze mówiąc - odnośnie naszego systemu sprzątania nie znalazłam innego sposobu... Ja umiem się zmotywować, ale mąż ma z tym problem, więc potrzebne nam były bardzo jasne i ogólnie respektowane zasady, żeby nie denerwować się niepotrzebnie na siebie. Próbowaliśmy na początku płacić sobie drobne sumy (5-20 zł) za zaległości w krzyżykach, ale to nas średnio motywowało. Obecne zasady wyglądają więc tak:

• Każdy ma zrobić 4 krzyżyki do czwartku (jeśli zrobi więcej, to ma na nowy tydzień)
• Jeśli ktoś w piątek rano nie ma 4 krzyżyków, to dostaje karę 
• Kara jest w zawieszeniu do kolejnego czwartku i nie będzie wykonana, jeśli:
  - osoba nadrobi swoje krzyżyki z poprzedniego tygodnia
  - osoba zrobi 4 nowe krzyżyki na bieżący tydzień
  - osoba zrobi 2 krzyżyki na konto drugiej osoby

Nie wchodzę w szczegóły kar, które sobie nawzajem wyznaczyliśmy, ale są one na tyle srogie, że jak na razie rewelacyjnie motywują :p

3. zasada: lista dla naszego mieszkania

To element, nad którym trzeba trochę popracować i dopasować do każdego mieszkania indywidualnie. Musi być optymalnie zrobiona, aby móc rzeczywiście szybko posprzątać dom. Dobra lista rodzi się metodą prób i błędów. Tabela, która wisi obecnie w naszej łazience, to piąta wersja. Jak widzimy, że jakieś zadanie zajmuje dużo więcej czasu niż powinno, to go rozdzielamy na dwa, drukując kolejną listę. 

Główne cechy naszej listy do sprzątania:

• Lista jest podzielona tak, aby posprzątanie każdego elementu zajmowało od kilku do kilkudziesięciu minut. Mamy dwa rodzaje rzeczy do posprzątania:
  1) elementy z gwiazdką, za które przysługuje krzyżyk, bo zajmują 15-30 minut (np. umycie dwóch okien)
  2) elementy, za które przysługuje tylko kropka, bo zajmują zaledwie kilka minut (3 kropki = 1 krzyżyk, np. wytrzeć kurze na biurku, wynieść śmieci i przetrzeć blat w kuchni)
• Jest podział na pomieszczenia, żeby lista wyglądała bardziej przejrzyście
• Przy każdym elemencie do posprzątania znajdują się okienka do wpisywania daty – żebyśmy wiedzieli, kiedy ostatni raz było to zrobione. Liczba okienek jest zależna od tego, jak często trzeba dany element ogarnąć.
• Lista obejmuje rzeczy, które należy robić regularnie. Dotyczy to zarówno tego, co trzeba wykonywać często (ścieranie kurzy, mycie podłogi), jak i tego, co wystarczy zrobić raz czy dwa w roku (mycie okien czy cokołów).
• Na dole listy są też puste pola, gdzie możemy wpisać inne niestandardowe i nieregularne rzeczy, które robiliśmy w mieszkaniu i za które możemy sobie przydzielić krzyżyki. Czyli mój mąż wpisuje sobie krzyżyki, gdy naprawi zepsuty kran czy zamontuje nową półkę, a ja gdy wyprasuję firanki czy wysprzątam jakieś półki od środka.
• Lista jest wydrukowana i wywieszona w środku szafki w naszej łazience, obok są długopisy. Ja wpisuję daty i krzyżyki kolorem czerwonym, a mąż zielonym. Jak widać na zdjęciu obok z czasem każdy wybiera swoją ulubioną działkę. Ja zazwyczaj ogarniam kuchnię, a mąż łazienkę.

Nie jest idealnie, ale działa

Nie trzymamy się listy i zasad, jak cyborgi, ale i tak udaje się szybko posprzątać dom. Te 10 – 30 minut to mały wysiłek, a daje niesamowite efekty. Dzięki temu mieszkanie jest zawsze w miarę ogarnięte i nie ma potrzeby generalnych porządków raz na jakiś czas. Trzeba tylko dobrej motywacji przynajmniej jednej osoby i tej regularności. 

Poniżej zamieszczam link do naszej aktualnej listy, jeśli kogoś to zainteresowało i chciałby wypróbować podobny system. Zawsze warto na czymś bazować przy tworzeniu listy do swojego mieszkania 🙂

>>> Nasza lista rzeczy do sprzątania

Na koniec jeszcze jedna historia obrazująca to, jak dobrze nasz system dla nas działa i jak nam źle bez niego. Kiedy zaszłam w drugą ciążę, bardzo długo chorowałam w trzecim i czwartym miesiącu – ostre zapalenie zatok i krztusiec. Byłam tak zmęczona, że całymi dniami leżałam i byłam w stanie zmusić się jedynie do opieki nad córką, a sprzątanie olałam kompletnie. Nie motywowałam więc męża do sprzątania. Zresztą on i tak nie miał wtedy na to czasu z powodu opieki nade mną i córeczką. 
Efekt: przez ponad miesiąc mieszkanie nie było w ogóle sprzątane. Możecie sobie wyobrazić, jaki panował bałagan…Jak już doszłam do siebie i wzięliśmy się za gruntowne porządki, to trwały one wieki… Mąż sam wtedy stwierdził, że to zaniedbanie sprzątania można porównać do zaciągnięcia ogromnego kredytu, który trzeba spłacić wraz z odsetkami – doprowadzenie mieszkania do porządku trwało o wiele dłużej niż byśmy na to potrzebowali, sprzątając regularnie.